Introductie De Gedragscoach
October 12, 2025 2025-11-12 21:36Introductie De Gedragscoach
Introductie
Gedrag: de sleutel naar iedere verandering
Met kennis over gedrag wordt jouw binnenwereld en de buitenwereld logisch.
Je wil dat de wereld beter wordt. Minder strijd, minder haast, minder drukte.
Dat we zorgzamer omgaan met elkaar, met onszelf.
Maar terwijl je dat wil, zie je het tegenovergestelde gebeuren.
De wereld lijkt te verharden.
Organisaties raken overbelast.
Mensen raken uitgeput.
En jij misschien ook.
Je wil meebewegen, maar niet meegesleurd worden.
Je wil verandering, maar weet niet waar te beginnen.
Bij de politiek? Je werk? Je eigen hoofd?
Het voelt allemaal te groot.
Totdat je ziet dat bij alles in de kern gaat over iets heel kleins: gedrag.
Vereenvoudig jouw leven
De wereld die we samen bouwen. Of afbreken.
Zolang we gedrag niet doorzien, blijven we patronen voeden die we eigenlijk willen doorbreken. Want alles wat je aandacht geeft, groeit.
Het systeem waarin jij leeft.
In organisaties, gezinnen en vriendschappen draait alles om gedrag. Dit is meestal onbewust, niet gecoördineerd gedrag.
Werkdruk ontstaat niet alleen door targets, maar door teams die elkaar niet weten te waarderen. Leidinggevenden die te weinig grenzen stellen of juist top-down sturen. Collega’s die lastige situaties uit de weg gaan.
Tel daarbij de technologische overprikkeling op waarin we allemaal leven. Ook dit is het gevolg van miljoenen microgedragingen. Nog één mail, nog één scroll, nog één check, nog één like.
In gezinnen herhalen ouders hun eigen patronen richting hun kinderen: controleren, helpen, vermijden. Kinderen nemen dat voorbeeldgedrag over en groeien op met dezelfde reflexen.
En relaties? Die vallen of staan bij eenvoudige gedragingen: luisteren, nabijheid, eerlijk zijn – of negeren, verwijdering en liegen. We zoeken vaak naar een andere samenwerking of betere communicatie, maar vergeten dat samenwerking en communicatie niets anders zijn dan collectief gedrag dat zich herhaalt.
Ons standpunt
Alles is gedrag.
Wie gedrag leert lezen, ontdekt dat alles gedrag is en dat alles te verklaren valt.
De Gedragscoach helpt mensen gedrag leren zien, begrijpen en veranderen.
Zodat je anders leert denken en anders leert doen.
De relatie die jij hebt met jezelf.
Ook binnenin onszelf is gedrag de sleutel tot alles.
Het verhaal dat je jezelf vertelt, de stress die je voelt, jouw ‘mindset’ – ze komen voort uit wat je doet en hoe je leeft. Uit de gewoontes die je herhaalt, de verwachtingen die je jezelf oplegt. We proberen negatieve emoties te beheersen, maar negeren de keuzes en het zelfbeeld dat die negatieve emoties voedt.
Als kind leerde je met stress om te gaan door te rennen, te huilen of te praten. Als volwassene keert de mens vaak in zichzelf en scrollt, negeert, wordt gelaten of stapt over zichzelf heen. Altijd doorgaan, blik op oneindig.
Dat zijn keuzes.. en keuzes zijn gedrag.
Inzicht
Wat gedrag niet is.
Alsof gedrag iets mechanisch is dat je kunt aan- of uitzetten.
Alsof gedachten je gedrag bepalen, in plaats van andersom.
Alsof gedrag losstaat van emotie, reflexen, context of jouw geschiedenis.
“Een paar gewoontes veranderen en je leven verandert vanzelf.”
Alsof je routines kunt losknippen van de functie die ze vervullen.
Jouw gedrag veranderen kan niet via een quick fix.
Het gaat niet over beter je best doen.
De voorbeelden hierboven hebben één ding gemeen.
Ze suggereren dat jij tekortschiet als gedragsverandering niet lukt.
Alsof gedrag veranderen een kwestie is van beter je best doen en niet opgeven.
Terwijl het in werkelijkheid gaat over iets dat veel dieper ligt.
Gedrag vraagt niet om trucjes, maar om begrip.
Iedereen worstelt met gedrag. We stellen uit, vermijden, pleasen, overdenken. Dat is niet raar, maar menselijk en – heel belangrijk – komt altijd ergens vandaan.
Gedrag vraagt niet om meer wilskracht, maar om meer inzicht. Om te zien waarom iets gebeurt, niet alleen wat er gebeurt. Als je de bron van een probleem niet inziet, dan kun je via een trucje proberen te ontsnappen aan het probleem, maar dat is dan slechts voor even. Wij gaan voor duurzaam inzicht in gedrag en gedragsverandering. Want we willen meer kwaliteit in ons leven.
Gedrag is nooit dom of fout. Het is altijd logisch binnen jouw context. Gedrag beschermt, vermijdt, voorkomt, verbindt of bevestigt iets. Je brein doet wat het sinds geboorte al decennia lang geleerd heeft. Veranderen betekent daarom niet ‘doe iets anders’, maar ‘begrijp waar dit gedrag vandaan komt’.
Gedrag is niet rationeel, maar functioneel. Het heeft altijd een doel, maar is niet altijd verstandig. Daarom raakt gedragsverandering aan veel meer dan alleen jouw gewoontes. Het gaat over aanleg (wat je hebt meegekregen), ervaring (wat je hebt geleerd), emoties en gevoel (hoe je spanning reguleert), relaties (wat anderen in jou spiegelen) en omgeving (wat gedrag in stand houdt).
Als je dat in gaat zien, verandert alles.
Bijvoorbeeld
‘Iedereen kan meer sporten!’
De populaire gedragsaanpak zegt: maak een nieuwe gewoonte klein, maak het makkelijk, herhaal het vaak.
'Wil je meer sporten? Leg je schoenen klaar, begin met twee minuten hardlopen, bouw langzaam op. Koppel er een beloning aan, houd je voortgang bij, maak van gedrag een systeem. Je brein houdt van voorspelbaarheid, dus als je omgeving klopt, volgt de motivatie vanzelf.'
Het is een aantrekkelijk idee: gedrag als een optelsom van prikkels, gewoontes en beloningen.
Voor neutrale routines zoals tandenpoetsen, water drinken en meer bewegen kan dat werken.
Maar zodra gedrag verweven is met emotie, oude ervaringen, omgeving of aanleg, stort dat systeem in.
Waarom het Peter niet lukt om meer te sporten
Peter wilde weer gaan hardlopen. Niet om af te vallen, maar om zich beter te voelen.
De eerste week lukt het. Daarna niet meer. Hij zegt tegen zichzelf dat hij gewoon vol moet houden, maar zijn lijf zegt iets anders. In zijn jeugd was sport nooit ontspannen: zijn vader keek streng langs de lijn, zijn moeder was teleurgesteld als hij verloor. Hij leerde dat falen pijn doet en opgeven verboden is.
‘Geef nooit op’, kreeg hij ingeprent.
Elke keer dat hij nu zijn schoenen aantrekt, voelt hij die oude druk in zijn borst. Buiten, waar anderen hem zien hijgen, schaamt hij zich. ‘Ik doe onder voor anderen’. Eenmaal thuis gekomen zegt zijn partner half spottend: ‘Wanneer schrijf je je in voor de marathon?’
Niet sporten voelt voor Peter als falen, maar ook als opluchting. Geen app of beloning kan daar doorheen breken, want niet hardlopen is geen luiheid. Voor Peter is het zelfbescherming. Pas als hij dat inziet, kan er iets veranderen. Niet omdat hij het beter doet, maar omdat hij eindelijk begrijpt waarom hij niet doet wat hij zou willen doen.
Gedrag vraagt niet om trucjes, maar om begrip.
Inzicht
Wat gedrag wel is.
Volgens De Gedragscoach is gedrag alles wat een mens doet, zegt of vermijdt.
Gedrag is altijd een logische reactie van de binnenwereld op de omgeving.
Gedrag is nooit willekeurig, maar heeft altijd een functie; een bepaald nut.
Ook ongewenst gedrag is dus logisch. Voor degene die het gedrag laat zien.
Om gedrag te kunnen verklaren en te kunnen veranderen, gebruiken wij drie wetenschappelijke achtergronden.
De toegepaste gedragsanalyse (ABA) maakt gedrag concreet, meetbaar en te beïnvloeden;
Sociale psychologie helpt ons om taal en duiding te geven aan gedragingen;
De neurowetenschap laat zien dat we ons gedragen zoals onze hersenen zijn geworden.
Gedrag van een individu in kaart brengen is eenvoudig, maar niet gemakkelijk.
Want we hebben rekening te houden met nogal wat factoren als we de drie wetenschappen erbij pakken.
Hoe gedrag tot stand komt.
Alhoewel we allemaal op een individuele manier gevormd zijn gedurende ons leven, gedragen we ons toch heel wetmatig. Als je bekend raakt met een aantal van die wetmatigheden, dan wordt dat heel waardevol gereedschap om je eigen gedrag en dat van anderen te kunnen doorzien.
Hoe komt gedrag tot stand?
Hieronder een aantal ingrediënten die veroorzaken wat jij doet.
- Jouw gedrag van dit moment is gevormd in het verleden en sterk geautomatiseerd;
- Hoe jij naar de wereld kijkt, is voor jou weliswaar logisch, maar altijd subjectief;
- Onze eigen hersenen nemen onze blik op de wereld echter voor waar aan;
- Afwijkingen van die beeldvorming zijn confronterend. Ze verstoren onze overtuigingen;
- Dat staat relaties in de weg. We kiezen dan liever voor onszelf, dan voor het compromis;
- Toch zijn we groepsdieren. We willen graag gezien en gehoord worden door anderen;
- Sommige mensen hebben daar van nature veel meer behoefte aan dan anderen;
- De omgeving waar je je in bevindt, is zeer bepalend voor de keuzes die jij nu maakt;
Gedragsverandering begint dus niet bij harder proberen, maar bij anders kijken.
Naar jezelf, de geschiedenis, jouw relaties en de omgeving.
Inzicht
Waarom gedragsverandering moeilijk is.
Veranderen is moeilijk, omdat gedrag niet alleen wordt gestuurd door wat je wil,
maar vooral door wat je ervaart, gewend bent en om je heen denkt te zien.
Gedragsverandering vraagt kennis over de patronen die mensen volgen.
Een brein kiest liever voor veiligheid en comfort dan voor het harde werk van groei.
Daarom doe je soms precies het tegenovergestelde van wat je eigenlijk belangrijk vindt.
Je zoekt ontspanning, maar grijpt naar je telefoon. Je verlangt naar verbinding, maar trekt je terug.
Die reflexen zijn niet het bewijs dat je faalt, maar logisch. Daar ligt de ingang tot verandering.
Gedrag is dus niet het probleem, het is het begin van de verklaring waarom iets niet lukt.
Wat kennis over gedrag jou oplevert.
Geen quick fix dus, maar wat dan wél?
Bij De Gedragscoach leren we gedrag lezen zoals je leert autorijden: met aandacht, oefening en ervaring. Niet vanuit een fancy PowerPoint of een setje inspirerende artikelen of gedragsmodel, maar door écht te kijken.
Naar jezelf, naar anderen, naar wat er onder gedrag ligt.
Je leert herkennen wat gedrag aanzet, wat het in stand houdt en welke functie het vervult. Dat levert veel op. Minder strijd, minder onbegrip, meer rust, meer richting. Niet omdat het leven simpeler wordt, maar omdat jij het beter leert begrijpen. Gedragskennis geeft grip op jezelf én op de wereld om je heen.
Als zorgen voor anderen ten koste gaat van jezelf
Tim is een betrokken collega en een zorgzame vader. Hij wil het goed doen. Op zijn werk, richting vrienden en familie, thuis; overal. De laatste tijd is hij moe, snel geïrriteerd en trekt hij zich vaker terug. Op kantoor zegt hij weinig, thuis snauwt hij sneller dan hij wil. Zelf denkt hij dat het door de drukte komt. Zijn hulpvraag: hoe kan ik slimmer omgaan met mijn energie
Als Tim praktisch leert kijken naar gedrag, wordt iets anders zichtbaar. Hij stelt zelden grenzen, omdat hij in het verleden meekreeg dat klaarstaan voor anderen de norm is. Als hij dat niet doet, voelt hij zich direct schuldig. Intussen is zijn omgeving gewend geraakt aan ‘de altijd beschikbare Tim’. Terugtrekken is de enige manier om aan dat patroon te ontsnappen en dus wordt Tim zijn gedrag logisch.
Hij ontdekt dat zorgen voor anderen pas echt kan als je eerst leert zorgen voor jezelf. Zijn opdracht? Oefenen met verantwoordelijkheid terugleggen in relaties. Niet invullen wat van een ander is. Dat blijkt confronterend. Want zodra Tim zijn patroon doorbreekt, reageert zijn omgeving verbaasd. Hij zou toch “aan zichzelf werken”? En was zijn probleem niet energie? De omgeving is teleurgesteld dat Tim is veranderd.
Juist omdat Tim graag geaccepteerd wordt, blijft het moeilijk om op zijn eigen grond te staan. Het schuldgevoel knaagt. Maar langzaam ontstaat er nieuw gedrag bij Tim en acceptatie van de omgeving. Niet omdat Tim harder werkt aan zichzelf, maar omdat hij leert begrijpen wat zijn gedrag hem al die tijd probeerde te vertellen. Hij doet gaandeweg minder en bereikt daardoor meer.
Welke vragen ons gesteld worden. Thema Zelfinzicht
- Waarom doe ik steeds hetzelfde, terwijl ik beter weet? We helpen mensen destructieve patronen herkennen, zoals uitstelgedrag, pleasen of jezelf wegcijferen en deze patronen te doorbreken;
- Wie ben ik eigenlijk, los van verwachtingen van anderen? Zelfbeeld is vaak opgebouwd via aanpassing, opvoeding en externe bevestiging. Maar wat als die signalen niet de juiste waren? We helpen mensen met het vinden van eigen grond en bepalen wat ze echt belangrijk vinden;
- Waarom voel ik me vaak ‘te veel’ of ‘niet genoeg’? Veel mensen lopen vast in zelfkritiek, perfectionisme, faalangst of schaamte. We helpen bij hoe je erkenning vindt, zonder je onwaardig te voelen;
- Hoe houd je balans als je ongeneeslijk ziek bent? Hoe houd je balans als levensvragen zich opdringen? Een ongeneeslijke ziekte zet de wereld van jezelf en die van de omgeving op zijn kop;
- Wat is er mis met mij dat ik zo snel overprikkeld, moe of leegloop? Mensen begrijpen hun eigen grenzen niet goed, of voelen zich juist schuldig als ze die bewaken. We helpen bij grip krijgen op reflexen en energieverlies;
- Hoe kom ik los van oude verhalen die niet meer kloppen? Overtuigingen zoals “ik ben niet goed genoeg” of “ik doe het toch nooit goed” sturen ons gedrag. Neem er afscheid van door nieuwe verhalen te omarmen.
Welke vragen ons gesteld worden. Thema Relatieproblemen
- Waarom trek ik steeds dezelfde soort relatie aan (en loop ik weer vast)? Hechtingspatronen, bindingsangst, verlatingsangst en dominant gedrag herhalen zich, vaak zonder dat mensen snappen waarom. Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Zeker in relaties;
- Waarom bots ik met mensen die ik juist belangrijk vind? In plaats van echte verbinding, ontstaan er terugkerende conflicten, oude verwijten of stille verwijdering bij naasten. Dit kan leiden tot (onnodige) jarenange spanningen met familie, gezinsleden of vrienden;
- Waarom geef ik te veel, en krijg ik te weinig terug? Pleasen, de ander willen redden of jezelf voortdurend aanpassen voelt misschien als liefdevol, maar leidt uiteindelijk tot uitputting bij jezelf en ondankbaarheid bij anderen. Veel mensen weten niet hoe ze op een gezonde manier anderen kunnen begrenzen en wat dat oplevert;
- Gaat relatie therapie ons helpen? Is een relatie iets dat leeft en zelf therapie nodig heeft? Of is een relatie hetgeen tussen twee mensen in hangt en alles te maken heeft met het gedrag van beiden? We geloven niet in ‘therapie’, maar wel in coaching en concreet advies;
- Hoe ga ik om met iemand die zich afsluit of blijft klagen? Waarom voelen sommige mensen zich prettig bij zichzelf klein maken of zichzelf opblazen? Soms raakt de omgeving verstrikt in frustratie of machteloosheid, omdat ze niet begrijpen wat het gedrag van de ander werkelijk betekent;
- Waarom kan ik mijn kind, partner, collega, niet bereiken als het spannend wordt? Onder druk van stress schieten mensen in automatische reflexen. Begrip over die reflexen ontbreekt vaak, waardoor contact wegvalt. Dit kan terugkerende problemen veroorzaken binnen relaties.
Welke vragen ons gesteld worden. Thema Problemen bij samenwerken
- Waarom blijft het gedoe terugkomen in dit team? Conflicten worden vaak persoonlijk gemaakt, of juist vermeden via roddelen met anderen. Gedrag in groepen komt voort uit individuele geschiedenis, posities en reflexen. Dit valt te keren met de juiste interventies;
- Waarom lijkt het alsof niemand echt verantwoordelijkheid neemt? Binnen onveilige of onduidelijke systemen kiezen mensen voor vermijden, indekken of afschuiven. Dit effect kan overslaan op welwillende teamleden en de cultuur bepalen;
- Hoe geef ik feedback zonder dat het escaleert of tot niets leidt? Oprechte feedback voor de een, komt binnen als kritiek bij een ander. Of andersom. Het geven van effectieve feedback vraagt geen generieke training met algemene spelregels, maar kennis over timing, context en inzicht in de functies van gedrag;
- Waarom loopt de werkdruk steeds op, ondanks alle tools? Klachten over werkdruk gaan zelden over werkdruk. Een team dat ontevredenheid uit, is vaak op zoek naar iets anders dan hetgeen waarover geklaagd wordt;
- Waarom lukt de implementatie niet, ondanks goede plannen? Plannen en Powerpoints leiden niet gedragsverandering en implementatie. Nieuwe doelstellingen mislukken als ze geen rekening houden met passende feedback, sociale context of beloningsstructuur.
tot slot
Alles is gedrag.
We sluiten af met de kern: gedrag.
Wat zo vaak voelt als iets ongrijpbaars, is in werkelijkheid juist het meest concrete startpunt voor verandering.
Niet de wereld daarbuiten hoeft eerst te veranderen. Jij kunt vandaag al anders leren kijken, anders reageren, anders kiezen.
Niet groots, maar klein. Niet geforceerd, maar bewust. Als je gedrag leert lezen, ontdek je dat alles betekenis heeft.
Wat je doet, wat je laat, wat je voelt. En precies daar, in die herkenning, ontstaat ruimte.
Voor minder strijd, minder haast, minder druk. Voor meer begrip, richting en rust. In jezelf, met elkaar en in de wereld die we samen maken. Want wie gedrag begrijpt, heeft goud in handen.