Wat is pesten en waarom pest iemand een ander?

Gepest worden heeft soms verstrekkende voor een mens. Zeker als iemand op jonge leeftijd wordt gepest, dan heeft dan kan dit diepe sporen trekken. Wat vaak vergeten wordt is dat pesten logisch is. Voor de persoon die pestgedrag vertoont. Wat is pesten en waarom pest iemand een ander?

Wat is pesten?

Pestgedrag is een vorm van agressief gedrag waarbij de ene mens een ander probeert te klein te maken. Bij pestgedrag wordt het agressieve gedrag van de één naar de ander meerdere keren herhaalt, waardoor we spreken over 'gepest worden'. Als je wordt gepest dan worden er via actieve en passieve agressie pogingen gedaan om jou te kleineren. Als je iets wil kunnen doen tegen pesten is het belangrijk dat je zo snel mogelijk leert herkennen wanneer er sprake is van pestgedrag.

Vormen van pestgedrag

Er zijn veel vormen van pestgedrag. Roddelen, negeren, openlijk uitschelden, beledigen, cynische of sarcastische grapjes maken over iemand zijn uiterlijk zijn voorbeelden van pesten. Ook fysiek geweld zoals duwen, of bewust pijn doen zijn vormen van pesten. Bij deze voorbeelden valt op dat pesten zowel waarneembaar kan zijn via gedrag, als dat je geen gedrag ziet. Iemand uitschelden is een vorm van waarneembaar gedrag via taal, maar iemand structureel negeren is ook een vorm van pesten. Ook al is het gedrag bij negeren moeilijker waarneembaar.

Waarom pest iemand een ander?

Wil je pesten aan kunnen pakken, dan is het belangrijk dat je begrijpt waarom een mens een ander pest. Ieder gedrag is logisch voor de persoon die het gedrag laat zien. Ook pestgedrag is dus logisch, voor de pester. De pestende persoon probeert iets te bereiken via het pesten. De reden van gedrag, noemen we in de gedragsanalyse de 'functie' van gedrag. Wat is de functie van pesten?

De functie van pesten

Als we de wetenschap van de gedragsanalyse volgen, dan zijn er slechts vier redenen waarom mensen zich gedragen.

1. Iemand is op zoek naar aandacht en past zijn gedrag hierop aan;
2. Proberen te vermijden of ontsnappen aan iets vervelends is ook heel natuurlijk gedrag;
3. Mensen stellen zichzelf concrete doelen en gedragen zich zo, zodat zij dit bereiken;
4. Ieder mens heeft lichamelijke behoeftes en laat gedrag zien om dit te bereiken.

Pesten valt onder twee van deze vier redenen, namelijk nummer 1 en 2: aandacht krijgen en vermijden of ontsnappen. Door te pesten, kan de pester voorkomen dat jij positieve aandacht krijgt, of in positie komt. Iemand die pestgedrag laat zien, vermijdt gezichtsverlies van zichzelf of verlies van aanzien. Het kleineren van iemand anders zorgt ervoor dat je de ogen op jezelf gericht krijgt. Je krijgt daarmee dus aandacht. De functie van pesten is dus tweeledig. Door de ander klein te maken voorkom je dat de ander tot zijn recht komt en spring je er zelf beter uit.

Wat zijn de gevolgen van pesten?

De gevolgen zijn groot voor iemand die structureel gepest wordt op school of op het werk.

• De associatie met school en werk wordt slecht als je gepest wordt. Deze omgevingen gaan symbool staan voor onveiligheid en gaan vaak ten koste van prestaties. Het zoveel vermijden van deze omgevingen is vervolgens logisch gedrag;
• Als iemand nog in de vormende fase van zijn of haar karakter zit, kan gepest worden definitieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het karakter. Als je pesten serieus neemt, dan zou je kunnen denken dat je daadwerkelijk minderwaardig bent aan een ander;
• Gepest worden is op lange termijn ziekmakend. Een mens heeft nodig dat hij / zij gezien wordt en er geluisterd wordt. We zijn sociale wezens die het nodig hebben dat zij geaccepteerd worden door de groep.

Wat kun je doen tegen pesten?

Zoals gezegd is pestgedrag een vorm van agressief gedrag. De vraag is daarmee wat je moet doen met agressief gedrag. Agressief gedrag tegen een ander is ongewenst gedrag. Hoe dan ook zal de persoon of personen die pesten, begrensd moeten worden in hun gedrag. Daar is straf voor nodig. Een vorm van straf is dat je persoon die pest niet laat bereiken wat hij / zij graag wil: kleineren van een ander en zelf aandacht krijgen. Als iemand zich niet laat kleineren en er geen aandacht meer gaat naar de persoon die pest, heeft het pestgedrag geen nut meer. Het doel wordt namelijk niet behaald. Dat vraagt iets van de persoon die gepest wordt, maar ook van de omgeving om de pestende personen. Dit maakt pesten ook zo lastig om te bestrijden; het vraagt iets van de persoon die het overkomt en ruggesteun vanuit de omgeving voor die persoon.