Wat is het verschil tussen gevoel en emotie?

Wil jij je gevoel en emotie beter leren kennen? Als je begrijpt hoe gevoel en emotie werkt, kun je de negatieve kanten ervan verkleinen. We leven iedere dag met onze eigen gevoelens, maar wist je dat emoties en gevoel verschillend werken?

Wat is gevoel?

Onze hersenen en ons zenuwstelsel geven feedback over hoe we als mens een bepaalde toestand ervaren. Deze feedback noemen we 'gevoel'. Dit gevoel ontstaat via neurale patronen in ons lichaam. Deze worden vervolgens vertaal in mentale beelden en patronen. Iets voelt 'goed' of 'niet goed'. Gevoel is daarmee vooral een vorm van feedback over hoe we dingen om ons heen ervaren. Het helpt de mens om de wereld om zich heen te begrijpen en daar doorheen te bewegen. Bij het beter leren kennen van gevoel is het wel heel belangrijk dat je je realiseert dat gevoel subjectief is. Wat jij voelt, hoeft een ander niet te voelen.

Wat zijn emoties?

Emoties zijn gevoelens op anabolen steroïden. Gevoel geeft vaak inwendige feedback die mensen voor zichzelf houden. Emoties zijn vaak zichtbaar voor de buitenomgeving en zijn af te lezen of te horen van de ander. De vier basale emoties zijn blijdschap, angst, boosheid en verdriet. Ook emoties zijn een vorm van feedback. Bij emoties wordt echter het limbische 'vecht of vlucht' systeem geactiveerd. Emoties hebben daarmee meer met overleving te maken dan gevoel dat heeft. Daarmee zijn emoties de krachtige versie van gevoel. Ook bij het leren kennen van emoties geldt dat dit subjectieve ervaringen zijn. Waar jij boos om wordt, hoeft voor een ander niet zo te zijn.

Wat is het nut van gevoel en emotie?

Zowel gevoel als emotie zijn voor de mens belangrijke vormen van feedback. Gevoel en emotie hebben een signaal functie. Past iets bij ons of past het niet? Over de eeuwen en millennia heen hebben emoties en gevoel ons in zekere mate beschermd tegen (levens)gevaar. Sensitief zijn voor de omgeving kon vroeger het verschil tussen leven en dood betekenen. Alhoewel de mens in de Westerse wereld inmiddels niet meer hoeft te vrezen voor het eigen voortbestaan, zijn de hersenen daar nog niet aangewend. Sommige mensen navigeren met (zeer) veel gevoel en emotie door het leven. Het lastige daarbij is dat emoties en gevoel subjectief zijn. Wat goed voelt is een persoonlijke aangelegenheid. Het is niet op feiten gebaseerd. Toch zijn er mensen die gevoel zeer serieus nemen. Zij hebben hier soms ook een personage omheen gebouwd, met een woord zoals 'gevoelsmens'.

Heb jij je emoties onder controle?

De manier waarop een mens ervaart of iets wel of niet past, zie je terug in het gedrag. Sommige mensen zijn in staat om hun gevoel en emoties onder controle te houden. Anderen kunnen dat niet. De mate waarin je grip hebt op je emotie, wordt emotionele regulatie genoemd. Er zijn mensen die hun emoties niet onder controle hebben, niet 'reguleren'. Het lastige voor emotionele mensen is dat zij voor hun buitenomgeving vaak onvoorspelbaar worden. Wanneer de ander emotioneel wordt valt namelijk vaak niet goed te voorspellen. De onvoorspelbaarheid van mensen die hun emotie de vrije loop laten is vaak groot. Dit maakt emotionele mensen vaak moeilijke collega's, ingewikkelde partners en onveilige ouders. Nu we weten hoe het zit met gevoel en emotie, gaan we over naar de belangrijkste vraag. Wat is het verschil tussen gevoel en emotie?

Wat is het verschil tussen gevoel en emotie?

Het grootste verschil tussen gevoel en emotie is dat de één voor duurzame kwaliteit van leven kan zorgen en de ander voor een veel hobbeliger bestaan.

Via gevoel wordt gaandeweg duidelijk hoe je het beste kunt leven. Het beste gevoel dat je kunt ervaren, is geluksgevoel. Gevoelens vertellen iets over wat goed en wat fout is. De kracht van gevoel is veel minder dan emotie, maar gevoel is wel altijd aanwezig als je er de ruimte aan geeft. Met gevoel communiceren kan ertoe leiden dat de ander zich empathies behandeld voelt. Bij gevoel horen langetermijn ervaringen zoals liefde, geluk, verbitterdheid, gevoelens van wrok, depressie en tevredenheid. Niet ieder mens is in staat zijn of haar gevoel goed aan te spreken. Soms is dit ver weggestopt en is het proces juist dat hun gevoel moeten leren kennen.

Met emotie gaat het leven met veel meer pieken en dalen gepaard. Emoties gaan over 'veilig' of 'niet veilig'. Goed of fout. Emoties werken daardoor heel absoluut. Emoties zorgen ervoor dat een mens meer gericht is op de buitenwereld, dan op het innerlijke. Heel zichtbare emoties zijn die van frustratie of irritatie. De kracht waarmee emoties verschijnen is krachtiger dan bij gevoel. Emoties zijn er vaak onmiddellijk en het is direct veel. Ze zijn daarmee intens, maar tijdelijk. Mensen die emotioneel zijn, zijn veel energie hieraan kwijt. Voorbeelden van emoties zijn blijdschap, angst, woede, lust, enthousiasme en verdriet.

Mag jij grip op emoties verwachten van de ander?

In mijn coachingspraktijk kom ik als Gedragscoach vaak in aanraking met gevoel en vooral emoties van anderen. Of juist een gebrek daaraan. Als jij bij een ander graag ander gedrag en gedragsverandering ziet, dan stuit je in eerste instantie vaak op weerstand. Deze weerstand wordt dikwijls via emotie geuit. Dit is logisch, maar niet heel professioneel. Op een werkplek mag jij bij anderen grip verwachten op emoties. Toch is emotionele regulatie op veel werkplekken lang niet gebruikelijk. In trajecten waarin ik gevraagd wordt om te begeleiden bij een cultuurverandering kom ik vaak een sfeer tegen waarin het gebruikelijk is om negatieve emoties alle ruimte te geven. De eerste stap in het veranderen van gedrag is in zo'n geval educatie. Nee, het is niet normaal dat er emotioneel gereageerd wordt op elkaar. Ook al ben je dat misschien wel zo gewend.

Wat kun jij met gevoel en emotie? 

We hebben allemaal onze eigen gevoelens bij het belang van emotie en gevoel. Sommige mensen nemen met kracht afstand van iedere vorm van emotie, omdat zij hier slechte ervaringen mee hebben. Zij proberen dingen vooral verstandelijk te benaderen. De vraag is wel of met het voorkomen van iedere emotie, je ook niet jezelf berooft van een goed gevoelsleven. Het is niet eenvoudig voor anderen om een relatie met iemand aan te gaan die ver van gevoel afstaat. Gevoel en emotie gaan namelijk hand in hand en geven het leven kleur. Ze zijn beiden van enorm belang voor een gelukkig leven. Alles oplossen via de 'ratio' en proberen te beredeneren, blijkt ook de oplossing niet te zijn - zo laat onderzoek zien. De andere kant is dat emotie en gevoel wel zorgvuldig navigeren vragen. Je wil niet te lang in negatieve gevoelens blijven hangen. Daarnaast kun je je ook niet permitteren om zomaar emotioneel te worden wanneer je daar zin in hebt. Wil je aan de slag met jouw gevoelsleven? Stuur dan een bericht.

Lees verder: Hoe slechte emotionele ontwikkeling de bedrijfscultuur beïnvloed