Waarom is iemand jaloers?
Jul 07, 2022Waarom is iemand jaloers? Ieder gedrag heeft een bepaald nut en ook jaloezie heeft nut. Voor degene die jaloers is. Degene op wie iemand jaloers is heeft het een stuk slechter. Zeker in relaties. In dit artikel gaan we in op wat jaloezie is en wat je eraan kunt doen.
Wat is jaloezie?
Jaloezie is een gevoel waarbij de één afgunst ervaart op de aandacht, het bezit of de positie van een ander. De persoon die jaloers is heeft behoefte aan meer aandacht, meer bezit of de positie die een ander inneemt. Aangezien jaloezie een gevoel isen gevoel als feedback mechanisme functioneert, zou je kunnen stellen dat iemand die jaloers is, feedback ontvangt dat zegt: 'Wat die andere persoon krijgt, doet of heeft, wil ik ook'. Jaloezie is zowel een probleem voor de persoon die jaloers is, als de persoon op wie de jaloezie wordt geprojecteerd.
Wat is jaloers gedrag?
Op het moment dat iemand zich gaat gedragen naar het gevoel van afgunst richting een ander, spreken we van jaloers gedrag. Het claimen van aandacht is hierbij een voorbeeld. Het proberen af te nemen van bezit of het willen innemen van de positie van de ander kan ook gezien worden als jaloers gedrag. Jaloers gedrag is er dus op gericht om aandacht, bezit of positie af te dwingen. Niet zelden is iemand die jaloers is tot veel in staat om dit te bereiken. Het jaloerse gedrag kan ertoe leiden dat iemand probeert het gedrag van de ander naar zijn of haar hand te zetten. Dit alles om het doel te bereiken.
Voorbeeld van jaloers gedrag
Peter is jaloers als zijn vriendin Ellen met één van haar mannelijke vrienden uit eten gaat. Om de aandacht van Ellen vast te houden en zijn positie als partner niet kwijt te raken, probeert Peter Ellen te manipuleren. Ellen krijgt op subtiele wijze instructies over hoe zij zich moet gedragen tijdens het etentje. Daarnaast geeft Peter aan dat hij eigenlijk niet wil dat zij uit eten gaat met een vriend. Hij voelt zich er onzeker bij en Ellen wil toch zeker niet dat Peter zich onzeker voelt? Peter pakt de telefoon van Ellen zonder haar medeweten en stuurt de vriend van Ellen een app dat ze niet kan komen. Ze is ziek.
Instrueren, manipuleren, chanteren, emotioneel worden en sabotage gedrag zijn praktische voorbeelden van jaloers gedrag.
Wat is het nut van jaloezie?
Wat brengt het iemand om zich jaloers te gedragen? Jaloezie leidt tot uiteindelijk tot een misplaatst gevoel van veiligheid bij de persoon die jaloers is. Mits het jaloerse gedrag daadwerkelijk tot resultaat leidt. Het behoud van aandacht leidt tot een gevoel van sociale veiligheid. Datgene krijgen waar je van vindt dat je 'ook' recht op hebt geeft een misplaatst gevoel van succes. Eenzelfde positie hebben als iemand die je met afgunst bekijkt geeft een misplaatst gevoel van aanzien. Met behulp van jaloers gedrag kan iemand bereiken wat hij of zij wil.
Waarom is iemand jaloers?
De vraag waarom iemand jaloers is, kun je ook op een andere manier verwoorden. Waarom is iemand bang om aandacht, bezit of positie te moeten missen? Antwoord: doordat iemand onzeker is. Onzekerheid over of er wel voldoende aandacht op die persoon afkomt. Onzeker zijn of ook jij wel krijgt waar je 'recht' op denkt te hebben. Onzekerheid doordat iemand anders beter presteert dan jijzelf. Iemand die jaloers is probeert een fundamenteel punt te negeren, namelijk de onzekerheid die iemand heeft. Het aanpakken van het gevoel van onzekerheid is de uitdaging die uit de weg gegaan wordt. Om te voorkomen dat je hiermee aan de slag moet, leert iemand zichzelf gedrag aan om alsnog zijn of haar zin te krijgen. Instrueren, manipuleren, chanteren en sabotage gedrag is ooit beloond en om die reden wordt het herhaald.
Wat doet jaloezie met een mens?
Als iemand jaloers is, heeft de ander het niet eenvoudig. Bij echte jaloezie wordt er geen moeite bespaard om emotionele chantage toe te passen om de eigen zin door te drijven. Mensen die vaardig zijn in jaloers gedrag geven de ander op subtiele wijze het idee dat hij of zij iets moet doen om de relatie goed te houden. Er moet een offer gebracht worden om de behoeftes van de jaloerse persoon te bevredigen. Mensen die te maken krijgen met jaloerse mensen kunnen op hun beurt hier bijzonder onzeker en nerveus van worden. Zij krijgen continu de boodschap dat zij niet voldoen of iets horen te doen wat niet bij hen past. De kracht van herhaling werkt in zo'n geval tegen iemand in. De jaloerse persoon herhaalt voortdurend datgene wat de ander zou moeten doen, waardoor de ander ook echt gaat geloven dat dit is wat hij of zij zou moeten doen. Op langere termijn is dit ziekmakend, op korte termijn maakt het de omgeving onvoorspelbaar.
Waarom is iemand jaloers in een relatie?
Iemand die onzeker is binnen een relatie, kan dit uiten via jaloers gedrag. Jaloers gedrag is daarmee een symptoom van een dieper liggend probleem. Zo kan het zijn dat iemand het gevoel heeft aandacht te kort te komen, of onvoldoende positie te krijgen. Omdat loyaliteit in een relatie tussen twee mensen vaak centraal staat, kan jaloezie soms grote vormen aannemen. Degene die jaloers is kan namelijk via het argument van loyaliteit de ander aanzetten tot het aanpassen van zijn of haar gedrag. Daarmee wordt de persoon die jaloers is beloond en zal dit gedrag zich herhalen.
Lees ook: Voorkom relatietherapie met deze checklist voor jouw relatie
Wat moet je doen tegen jaloezie?
De aanpak van jaloezie is eenvoudig, maar niet gemakkelijk. Een goede aanpak van jaloezie betekent dat je de ander teleur moet stellen omdat je deze niet geeft waar hij of zij behoefte aan heeft. Je moet dus bereid zijn iemand teleur te stellen en om te gaan met de dikwijls zeer emotionele reactie als je er niet in meegaat. Hoe pak je dit praktisch aan?
- Herken instructie, manipulatie, chantage en sabotage van een ander. Dit vereist oefening;
- Ga op geen enkele manier (!) mee in jaloers gedrag. Dit gedrag herhaalt zich namelijk als het wordt beloond;
- Doe navraag of er sprake is van jaloezie. Klopt het dat je een patroon herkent;
- Ga het gesprek aan met de persoon die jaloers is waar de jaloezie vandaan komt. Wat mist de ander? Waar komt de behoefte vandaan?