Hoe leer je het beste als mens? 4 tips vanuit de gedragswetenschap!

Organisaties zien graag dat hun medewerkers nieuwe vaardigheden aanleren. Ouders zien hun kinderen graag leren voor een goed cijfer. Je stelt jezelf misschien nieuwe doelen, zoals het leren van een nieuwe taal. Wat maakt nu eigenlijk dat iemand 'leert'? Hoe leer je nou het beste als mens? In dit artikel lees je wat leren in essentie is en geef ik je tips meer vanuit de gedragswetenschap. 

Wat is een mens?

Zoals ik ook in mijn introductie artikel over gedrag schrijf, is een mens de optelsom van drie zaken.

1. Aanleg die iemand meekreeg bij de geboorte;
2. Alle ervaringen van geboorte tot nu;
3. Omgevingsfactoren van dit moment.

Mijn gedrag komt dus voort uit (1 + 2) wie ik geworden ben, afgezet tegen (3) de omgeving waar ik mij nu in bevind. De omgeving en ik moeten dus goed passen bij elkaar, wil je mij goed laten functioneren. 'Leren' kan mij helpen om beter om te gaan met mijn omgeving.

Lees ook Kan iemand echt veranderen?

Wat is leren nu eigenlijk?

Als we het hebben over 'leren' dan hebben we wat mij betreft over het beïnvloeden van nummer 2, ervaringen. Mijn ervaringen worden via leren verruimd, zodat ik nieuw gedrag kan vertonen. Misschien omdat ik na een training begrijp hoe nieuwe technologie werkt. Of omdat ik als kind meer leer over geschiedenis, begrijp ik beter waar we vandaan komen. Als ik rijlessen krijg, kan ik op termijn een auto besturen. 'Leren' is dus in feite het stapsgewijs tot je nemen van kennis en vaardigheden. Op welke manier kun je een mens het beste laten leren?

Hoe leer je het beste als mens?

1. We leren stap voor stap. Rijlessen zijn op zo'n manier opgebouwd, dat ieder mens gaandeweg auto kan leren rijden. De eerste rijlessen zijn eenvoudig van opzet en laten je aan het voertuig (= een omgevingsfactor) wennen. Daarna ga je op de openbare weg rijden en leer je samenwerken met andere weggebruikers (= een omgevingsfactor). De stappen om te leren mogen niet te groot zijn. Als dat het geval is, liggen doelen te ver weg en kan een mens ze niet meer overbruggen. Let er dus op dat iemand stap voor stap leert. Hoe groot de stap kan worden, hangt af van wat iemand aan kan. Neem het gebruik van een computer. Hoeveel stapjes zijn er nodig om daar goed mee om te leren gaan? Heb je geen ervaring met een computer dan is het niet vreemd dat iemand zegt dat 'computers niets voor mij zijn';
2. We hebben positieve feedback nodig om te kunnen leren. De belangrijke rol die een instructeur tijdens rijlessen heeft, is het geven van positieve en directe feedback. We leren als we voortdurend in contact staan met wat gewenst is. In het geval van rijlessen is dat iemand die naast je zit. Het bevestigen van wat goed gaat is van groot belang om een ander veilig te laten leren. Aanwezigheid van een ervaren ander bij het leren van nieuwe vaardigheden helpt om goed te kunnen leren als mens. Daarom is het doen van huiswerk soms lastig. Je doet het in je eentje;
3. We hebben het nodig dat het concreet wordt. 'Veilig autorijden' is een containerbegrip waar geen mens wat mee kan. Wat is precies 'veilig'? Als we nieuwe kennis of vaardigheden willen aanleren, is het nodig dat het concreet wordt. Een afslag nemen, inparkeren, uitvoegen zijn praktische vaardigheden waar we wat mee kunnen. Deze vaardigheden kun je ook voordoen, zodat een ander het kan nadoen. Het concretiseren van wat het is dat geleerd moet worden maakt het praktisch en daarmee tastbaar;
4. We moeten onze successen vieren. Het succes na veel goede rijlessen en een examen, heet 'rijbewijs'. Dit is een duidelijke finishlijn die concreet is voor de mens. Niet alles wat we leren, eindigt zo concreet als een rijbewijs. Daarnaast duurt het soms bijzonder lang voordat we de finishlijn behaald hebben, zoals bijvoorbeeld zes jaar middelbare school voordat je je diploma haalt. Zes jaar wachten op een succes duurt lang. Te lang. We hebben het als mens nodig om regelmatig succes te vieren. Zorg ervoor dat als je iemand iets laat leren, er tussentijds ook successen worden gevierd!

Hoe leer je het snelst?

Een mens leert het snelst als je stap voor stap op een positieve manier meegenomen wordt door iemand die al ervaren is in wat er geleerd moet worden. Stap voor stap successen vieren kan alleen als het echt concreet wordt wat je precies moet doen. Bij een nieuwe vaardigheid is het nodig dat je deze vaardigheid gaandeweg laat 'vormen' bij een mens. Dit wordt 'shaping' genoemd in de gedragswetenschap.

De snelheid waarmee die vorming kan plaatsvinden hangt van het individu af. Snel leren is niet voor iedereen weggelegd en is dus iets dat 'op maat' zal moeten worden aangeboden als je het effectief wil maken. Het is voor organisaties niet eenvoudig om een goed leer- en werkklimaat te creëren, omdat leren dus behoorlijk wat planning en randvoorwaarden vraagt. Heb je ondersteuning nodig om je eigen leerproces, of dat van een ander te stimuleren? Neem dan contact op.