Gevoel is geen kennisbron, maar een bron van feedback

Als je goed let op taal bij anderen, dan leer je een hoop. Onlangs ontmoette ik iemand die terloops aangaf dat 'gevoel een kennisbron' was voor die persoon. Ik merk dat ik op mijn hoede ben na zo'n opmerking. Want als iemand zegt zijn of haar gevoel als 'kennis' te ervaren, wat zegt iemand dan? Mijn mening? Gevoel is geen kennisbron, maar een bron van feedback.

Gevoel is subjectief

Waar jij bang van wordt, is niet hetgeen ik bang van wordt. De neurowetenschap laat zien dat de kracht van de amygdala, het deel in de hersenen dat voor de 'vechten/vluchten' reflex zorgt, verschilt van mens tot mens. Sommige mensen zijn angstiger dan anderen en er is niet veel wat je daaraan kunt doen. Naast angst, zijn ook boosheid en verdriet basisemoties die niet voor iedereen hetzelfde werken. Als je het hiermee eens bent, dan ben je het misschien ook wel eens met mijn beeld dat gevoel subjectief is. Wat jij voelt bij een bepaalde situatie, is van jou.

Wat is kennis?

Kennis is iets dat we toepassen in ons dagelijks leven. Ik weet hoe ik moet fietsen en als ik op de fiets zit dan pas ik dat doe. Als iemand mij een feitelijke vraag stelt en ik weet het antwoord, dan geef ik antwoord op basis van kennis. We kennen theoretische en praktische kennis. Vooral die praktische kennis is iets waar we erg gesteld op zijn. We interpreteren zaken om ons heen en als we ermee vertrouwd raken, dan zien we dit als vaststaand feit. Als we maar lang genoeg de wereld om ons heen op een bepaalde wijze zien, dan volgen we die verhaallijnen en wordt dat verweven in onze persoonlijkheid. 

Gevoel is geen kennisbron

Ook al ben je heel vertrouwd geraakt met je gevoel, dan nog kun je dit naar mijn mening niet zien als een bron van 'kennis'. Stel dat jij namelijk een irreële angst hebt. Je bent van mening dat dit gevoel voor jou hetzelfde is als 'kennis'. Jouw angst klopt, want jouw gevoel is de bron van jouw kennis. Voor jouw omgeving is dit een bijzonder lastig standpunt, want hoe ga je om met iemand die stelt dat het subjectieve gevoel de maat der dingen is? Op zo'n moment geef je jouw gevoelsleven misschien een andere plek dan zou je zou kunnen doen. Het is aan jou om te bepalen of je hier wat mee wil.

Gevoel is een bron van feedback

Ik probeer zo min mogelijk mijn gevoel mijn handelen te laten bepalen. Mijn gevoel is namelijk subjectief. Ik help mijn omgeving niet als ik mijzelf centraal stel en mij voortdurend verhoud tot mijn gevoel. Naar mijn mening is gevoel een bron van feedback. Als ik een glas water drink, voel ik mij goed. Wanneer ik een leuke collega spreek, voelt dat prettig. Als ik in een pikdonkere kamer loop, voelt dat onprettig. Gevoel is een feedbackmechanisme en geen bron van kennis.