5 conflictstijlen van Thomas - Kilmann model

Niemand vindt ruzie maken leuk, maar ruziën is niet altijd slecht. Als conflict op een constructie manier benaderd wordt kan het mensen zelfs dichter bij elkaar brengen. Hierbij is het belangrijk om bewust te zijn van je eigen houding en gedrag tijdens conflicten. Hier gaan we in dit artikel dieper op in aan de hand van het Thomas Kilmann Model, dat 5 conflictstijlen beschrijft. 

Waar komt conflict vandaan?

Wij zelf vinden dat ons eigen gedrag altijd logisch en volledig rationeel is. Helaas blijken wij mensen allesbehalve rationeel te handelen en zijn er net zoveel waarheden als dat er mensen zijn. De 'juiste' manier blijkt toch behoorlijk persoonlijk te zijn. Hierdoor verschilt het gedrag van de ander soms met onze verwachtingen of overtuigingen. Dit kan leiden tot een conflict, waarin je beiden je eigen opvattingen meeneemt over wat 'juist' is. Dit is niks geks en het zal iedereen regelmatig overkomen. Hoe je vervolgens handelt tijdens zo'n conflict bepaalt of het escaleert of dat je gezamenlijk tot een oplossing komt. De houding die je aanneemt komt voort uit je eigen karakter, maar is ook afhankelijk van de sitautie. Bijvoorbeeld een ouder die in een gezin een andere houding aanneemt, dan wanneer hij of zij een conflict heeft met zijn of haar leidinggevende.

Lees ook: Assertief zijn, hoe doe je dat?

Wat zijn de 5 conflictstijlen van het Thomas Kilmann model?

Het model van Kenneth Thomas en Ralph Kilman redeneert vanuit twee menselijke neigingen, namelijk assertiviteit en coöperativiteit. Oftewel, de wens om je eigen doelen door te drukken versus de wens om samen te werken met de ander.

Op basis hiervan komen zij tot 5 conflictstijlen:

• Doordrukken
• Vermijden
• Samenwerken
• Toegeven
• Compromis sluiten

Doordrukken

Linksboven vind je de conflictstijl doordrukken. Deze houding komt voort uit een hoge assertiviteit en een laag gevoel van coöperativiteit. Dit kan ook gepaard gaan met agressiviteit. Deze houding zie je vaak wanneer mensen in een bevelvoerende positie zijn en weinig tijd of moeite willen steken in het oplossen van het conflict. Deze houding is niet per definitie slecht, soms is het belangrijk om vast te houden aan je eigen opvattingen. Echter kan het conflict escaleren en leiden tot emoties bij de ander zoals woede of verdriet. Ook is het niet een constructieve houding om de relatie te verbeteren en kan het zelfs leiden tot het verbreken van de samenwerking. 

Vermijden

Linksonder vinden we de conflictstijl vermijden. Hier zien we dat er noch een gevoel van assertiviteit of coöperativiteit is. Het conflict wordt vermeden. Mensen nemen deze houding aan als ze geen autoriteit hebben over de ander of niet de moeite kunnen opbrengen om het gesprek aan te gaan. Deze houding zien mensen vaak als zwak en passief, het aannemen van deze houding kan echter goed van pas komen, bijvoorbeeld als iemand voorpiept in de rij bij de kassa. Dit kan je peace of mind geven. Als een conflict echter structureel wordt vermeden kan dat leiden tot een groter conflict. 

Toegeven

Rechtsonder in het Thomas-Kilmann model vinden we toegeven als conflictstijl, dit is de uitkomst van een lage assertiviteit en hoge coöperativiteit. Deze houding komt neer op concessies doen en meegaan in de wensen van de ander in plaats van het gesprek aangaan. Het is een effectieve manier om met conflict om te gaan als je geen zeggenschap hebt in de situatie. Soms komt het ook voort uit een gebrek aan eigenwaarde, als je vindt dat jouw wensen en behoeften er niet mogen zijn. Op lange termijn kan deze houding dus leiden tot een onwenselijke situatie voor je zelf. 

Samenwerken

Samenwerken, de houding die mensen aannemen als ze zowel assertief als coöperatief zijn. Wanneer mensen samenwerken proberen ze een balans te vinden tussen je eigen wensen en die van de ander. Je bent op zoek naar gedeelde belangen en overeenkomsten in plaats van verschillen. Het uitgangspunt van deze houding is dat alle partijen er beter uitkomen. Deze houding zie je vaak bij mensen die zowel veel zelfvertrouwen hebben als empatisch zijn. Op die manier hebben ze oog voor hun eigen wensen als die van de ander. Samenwerking is echter niet altijd makkelijk. Het betekent dat dat je beiden transparant bent over je mening en gevoelens en dit betekent kwetsbaarheid. It takes two to tango. 

Compromis sluiten

In het midden vind je de 5de strategie, een compromis sluiten. Deze houding scoort op zowel assertiviteit als cooperativiteit gemiddeld. Hierin ga je samen op zoek naar een uitkomst waarin jouw voorwaarden en die van de ander gedeeltelijk uitkomen. Dit betekent dat je ook moet toegeven op de voorwaarden van de ander. Deze houding is een goede tweede keuze als het niet lukt om op een ideaal scenario voor beide partijen uit te komen. 

Hoe gebruik je het conflictstijlen model van Thomas en Kilmann?

Het is goed om dit te weten, maar het werkt nog beter om dit ook te gebruiken in de praktijk. Wanneer je herhaaldelijk in een conflict eindigt met iemand anders kan het helpen om gezamenlijk naar dit model te kijken. Je gaat dan het gesprek aan over welke houdingen aangenomen worden en waarom dat gedaan wordt. Op die manier kijk je dus op een meta-wijze naar het conflict, oftewel, alsof je erboven hangt en observeert hoe het conflict verloopt. Dit vraagt van beide partijen een bereidwilligheid om het patroon van conflict te verhelpen. 

Doe deze test gebaseerd op het Thomas-Kilmann conflictstijlen model.

Wil je meer weten over je eigen conflictstijl? Je vindt hier een test waarin jouw eigen houding naar voren komt. Onthoud dat jouw conflictstijl ook mede-afhankelijk is van de situatie! Wil je in gesprek over hoe je jouw conflictstijl kan veranderen? Neem hier contact op met de Gedragscoach.